Stage in Kameroen

Zondag, maandag en dinsdag ben ik, uit uitnodiging van Carla, naar Garoua geweest om een organisatie te bezoeken die werkt met kinderen in moeilijkheden. Ze werken onder andere met straatkinderen (wat bijzonder interessant is voor mijn thesis) en kinderen uit de gevangenis. Maar dit was voor maandag en dinsdag. Zondag stond er ontspanning op het programma: er was een wedstrijd van de Afrikaanse “Champions Ligue” (let op de schrijfwijze, je zal me wel verstaan als je mijn foto’s ziet) tussen Coton Garoua en een Angolese ploeg. De heenwedstrijd hadden ze verloren met 2 – 0, dus waren ze verplicht om stevig in de aanval te gaan. Het toegangsgeld was 1000 CFA. Buiten het stadium waren er ook verschrikkelijk veel kinderen die karton verkochten. Ik wist totaal niet waarom, maar ik heb het me achteraf zeker niet beklaagd dat ik voor 25 CFA een groot karton heb gekocht. Het betonnen stadium kent geen schaduwplekjes waardoor je je gat verbrand als je gaat neerzitten. Als oplossing koopt iedereen dan maar karton om de grootste hitte te weerstaan. Het niveau van het voetbal was in mijn ogen beneden alle peil, maar wetende dat een speler van Jong Male misschien meer verdient dan een speler in de beste ploeg van Kameroen, is het misschien logisch. Garoua won de wedstrijd met 1 – 0, maar dit was niet genoeg om zich te plaatsen voor de volgende ronde.

’s Avonds ben ik met Carla Garoua stad binnen getrokken om iets te gaan drinken. Aan de straatkraampjes heb ik bijzonder goed typisch Afrikaans gegeten.

De volgende ochtend ben ik naar “Maison des jeunes” geweest waar Monia en haar team me stonden op te wachten.

Elke maandag en vrijdag hebben de straatkinderen de mogelijkheid om langs te komen voor sport en spel, voor “causeries”, voor medische verzorging, om hun kleren te wassen, voor een maaltijd,… Er waren in het totaal 29 straatkinderen, maar in 2004 waren er in het totaal 291 verschillende straatkinderen die langs gekomen zijn. Het was een leuke ervaring maar het is bijzonder spijtig dat er in het hele noorden (provincie Ngoundéré, Garoua en Maroua) maar 2 centra zijn die rechtstreeks aan de slag gaan met straatkinderen.
In de namiddag ben ik naar “Petit Maison” geweest. Dit is een huis waar ze de jongste straatkinderen opvangen en hen de mogelijkheid geven om onderwijs te lopen,… Ik heb enkele interviews voor mijn thesis kunnen afmaken.
’s Avonds ben ik naar het werk gaan kijken die ze op straat verrichten. Ik heb er goed aan gedaan om de straatkinderen niet rechtstreeks te bevragen want als ik even niet goed oplette, zaten ze reeds in mijn zakken om geld te stelen. “Donnez moi 25, donnez moi cadeau,…” Ze lopen steeds gevaar voor iedereen: voor de politie, voor de handelaars,… Een probleem die ze bijvoorbeeld ervaren is het verkrijgen van een identiteitskaart op hun 18de verjaardag. Een identiteitskaart kost 5000 CFA, maar om een identiteitskaart te verkrijgen hebben ze hun geboorteakte nodig. Die hebben ze meestal niet, dus moeten ze die ook betalen. Maar die kost 15000 CFA. Dit is dus ontzettend veel é…

Prison de Garoua

Dinsdag 22 maart had ik de gelegenheid om het werk van “Projet enfants en difficulte” te bezoeken in de gevangenis in Garoua. Het was niet zeker of ik toegang ging krijgen omdat mijn bezoek niet aangekondigd was aan de gevangenis. Het ging hem afhangen van wie er aan de ingang stond. Aangekomen aan de gevangenis was het geen enkel probleem om toegang te krijgen. Dit kwam hoofdzakelijk door de goede naam die de organisatie heeft bij de chef van de gevangenis.

Binnen in de gevangenis kreeg ik een korte rondleiding van een medewerkster van de organisatie.
Ik bezocht er een slaapkamer van ongeveer 6 op 12 meter. Daar sliepen ze met maar liefst 130 personen terwijl er maar 9 bedden waren. In deze slaapkamer sliepen 90 volwassenen en 40 kinderen (14 tot 18 jaar). De gevangenischef heeft beslist dat de deuren sluiten van de slaapkamers 19u tot 8u! ’s Nachts moet het dus ontzettend heet zijn in die slaapkamer. Wetende dat het de vorige dag 43°C was in de schaduw, moet de situatie ongelooflijk erg zijn. Er zijn enkele ventilators, maar wie in de omtrek slaapt moet betalen.
Ze moeten trouwens voor alles betalen: de maatschappelijk werkster vraagt geld, de verpleger vraagt geld, om informatie te krijgen over je proces of dossier moet je betalen,… .

Voor de personen die iets verkeerd hebben gedaan heb ik drie sancties ervaren:
Allereerst hebben ze de isoleercel van 2 op 3 meter die enkel een klein raampje van 10 op 30 cm heeft om te verlichten en te verluchten. Die dag zaten er maar liefst 5 mensen opgesloten waaronder een jongen van 17 jaar. De andere gevangenen hadden geen enkel idee waarom hij daar gevangen zat. De gevangenischef had beslist dat hij enkele maanden in die isoleercel moet blijven. Het eten wordt hen gegeven door een luik en in de cel is er een gat in de grond om naar het toilet te gaan. Steek mij daar één dag in, en zeker met die hitte, en ik leef niet meer!

Een andere sanctie die ik heb gezien is a even afschuwelijk. Een gevangene had een discussie gehad met een gevangeniswachter over geld. De gevangene zei me dat de wachter 500 CFA had gestolen van hem. Het verhaal van de wachter heb ik niet kunnen horen. Doordat hij een discussie was aangegaan met de wachter, mocht hij de hele dag met een keten aan zijn voet in de volle zon staan.

Bij het verlaten van de gevangenis was er blijkbaar een gevecht geweest tussen twee gevangenen. In deze omstandigheden kan ik best geloven dat er af en toe eens conflicten uit de hand lopen. Hun sanctie deed me direct denken aan de film “Amnistadt”. De twee personen werden maar even bewerkt met de zweep vlak aan de uitgang terwijl iedereen zat toe te kijken. Ik heb enkele fragmenten gezien, maar ik heb om de hoek gewacht tot alles voorbij was om de gevangenis te verlaten. De situatie gaf me een ontzettend slecht gevoel omdat ik zo machteloos was. De organisatie “Projet enfants en difficulte” kan ook niets veranderen aan deze situaties. Indien ze commentaar zouden hebben op deze situaties, is de kans groot dat ze geen toegang meer zullen verkrijgen tot de gevangenis.

Het werk die ze verrichten in de gevangenis is een druppel water op een hete plaat. Maar hun werk geeft de kinderen, die bloot staan aan misbruik en corruptie, een klein beetje hoop. En we weten allen dat hoop doet leven.
Elke dinsdag en donderdag bezoeken ze de gevangenis om educatie te geven, om eventuele wonden bij de kinderen te verzorgen, om een luisterend oor te zijn, … . Alles gaat door in de kapel van de gevangenis die om dat moment verboden terrein is voor de volwassen gevangenen. De kinderen krijgen tijdens deze momenten ook de mogelijkheid om verschillende zaken te maken (bijvoorbeeld: gevlochten zakken) die de organisatie dan verkoopt. Zo hebben ze een zekere financiële inkomst om te kunnen overleven in de gevangenis.

De gevangenis van Garoua heeft een capaciteit van 600 personen maar op heden zijn er maar liefst 1300 gevangenen, daarvan zijn er 140 kinderen tussen 14 jaar en 18 jaar. Dagelijks krijgen de gevangenen er één “maaltijd” per dag. Ik was een beetje opgelucht om te horen dat ik de ergste gevangenis van Kameroen heb bezocht.

De kans is volgens mij trouwens zeer groot dat de grootste criminelen in Kameroen nog steeds vrij rond lopen. Dit omdat ze de mogelijkheid hebben om gendarmerie, politie en leger om te kopen. De personen die de middelen hiervoor niet hebben belanden daardoor in deze verschrikkelijke situatie.

Mijn subjectieve ervaring duurde maar enkele uren zodat ik onmogelijk het hele plaatje kan vertellen. Misschien wel ik wel blij dat ik het hele plaatje niet ken zoals bijvoorbeeld het verhaal uit de gerechtszaal: denk je dat elke gevangene de mogelijkheid heeft om zich te verdedigen? Als hij geld heeft misschien wel, maar indien hij … . Normaal gezien zal ik binnenkort ook de gevangenis van Kaelé bezoeken, maar men heeft me reeds gezegd dat de situatie daar niet zo schrijnend is als de situatie in Garoua.